Między neuroróżnorodnością a skutecznością. Nauka i wartości w terapii dla osób ze spektrum autyzmu
prof. dr hab. Przemysław Bąbel
Nawet u jednego na 54 dzieci diagnozowane są zaburzenia ze spektrum autyzmu. Dlatego, z jednej strony, istnieje ogromne zapotrzebowanie na terapię tej grupy osób, a z drugiej – pojawiają się głosy, że zaburzenia ze spektrum autyzmu są jednym z przejawów neuroróżnorodności i nie wymagają, a nawet nie powinny być poddawane terapii. Pierwszym celem wykładu jest pokazanie, że obie perspektywy nie tylko nie wykluczają się, ale i uzupełniają. Uwzględnienie perspektywy neuroróżnorodności może pomóc w wyborze i planowaniu terapii, dostosowanej do potrzeb osób ze spektrum autyzmu i zgodnej z wartościami wyznawanymi przez nie i ich opiekunów. Z drugiej strony, wybór terapii z uwzględnieniem wyników badań naukowych potwierdzających jej skuteczność i prowadzonej przez kompetentne osoby, zgodnie z najwyższymi standardami etycznymi i pod superwizją, zagwarantuje realizację potencjału osób ze spektrum autyzmu i ich indywidualnych ścieżek rozwoju. Dlatego drugim, zasadniczym celem wykładu jest omówienie kryteriów oceny dowodów skuteczności terapii oraz odróżniania metod naukowych od pseudonaukowych. Przeprowadzony zostanie przegląd terapii osób z autyzmem o udowodnionej naukowo skuteczności, obiecujących i tych, dla których brak jest naukowych dowodów skuteczności. Dyskusji poddane zostaną przyczyny stosowania w praktyce metod pseudonaukowych, a także źródła subiektywnego przekonania o skuteczności terapii, dla których brak obiektywnych dowodów skuteczności.